Begrijp me niet verkeerd, ik hou ook van die bank, maar hij zit een stuk lekkerder als je hebt gedaan wat je wilde doen, toch?
Dus oké, je wilt iets veranderen en je weet waar je naartoe wilt. Sterker nog, je hebt een doel. Je hebt een sterke intentie om meer te bewegen; te stoppen met roken; koud te douchen, minder vaak te drinken; eerder naar bed te gaan of meer plantaardig te eten en dit alles om in een betere ‘shape’ te komen, vet te verbranden, meer energie te ervaren of van je darmklachten en migraine af te komen. Je weet wat je te doen staat en de omgeving moedigt je aan met de woorden: ‘doe het gewoon’. Maar dan ontdek je, dat het helaas niet zo simpel is. Waarom is dat? Waarom ‘doen we het niet gewoon’? Ga voor de laatste keer lekker zitten op je bank en lees mee. 
 
Er zit dus een duidelijk gat tussen het hebben van een intentie en het gedrag in de praktijk, dit gat kan verklaard worden door zelf-regulatie. Hm…. zelf-regulatie? 
“Zelf-regulatie is een proces waarbij we ons gedrag monitoren en veranderen wanneer onze ’normaliteit’ wordt onderbroken”. 
Simpel gezegd; verandering onderbreekt het gedrag dat we gewend zijn (onze normaliteit), we gebruiken in zo’n situatie ons zelf-regulerend vermogen om bewust te blijven en nieuw gedrag te vertonen. Het vermogen tot zelf-regulatie wisselt per persoon en situatie. Uiteindelijk willen we op het punt komen dat het nieuwe gedrag onze normaliteit wordt, maar hoe komen we daar? Wat helpt ons om beter zelf te reguleren?
…MOTIVATIE
“Motivatie is de algemene drive om te veranderen of op een bepaalde manier te handelen”.

Dus des te sterker de motivatie, des te kleiner het gat tussen intentie en gedrag. Motivatie is een van de redenen dat we iets ‘gewoon doen’ en we kennen verschillende soorten:

INTRINSIEKE MOTIVATIE (DE STERKSTE)
We doen iets vanwege het plezier/genot dat we van binnenuit ervaren op het moment dat we het gedrag vertonen. Er is haast geen sprake van een gat tussen intentie en gedrag en we zijn goed in staat tot zelf-regulatie.

EXTRINSIEKE MOTIVATIE (WEL EN NIET STERK)
We doen iets voor een losse, externe beloning en niet omdat we zo van het gedrag genieten
– Of ‘door anderen bepaald’ (een dokter, trainer, coach) waardoor je voor het gedrag niet zelf kiest maar het doet omdat iemand het tegen je zegt, zelf-regulatie is dan erg lastig. 
– Of ‘zelf-bepaald en dat maakt zelf-regulatie makkelijker. Je kiest namelijk zélf voor het gedrag ondanks je het het nog steeds doet voor een extrinsieke beloning (betere shape, vet verlies, minder hoofdpijn, meer energie etc.)

GEEN MOTIVATIE (NiET STERK)
We doen iets niet, we zien niet in waarom. Dit zorgt uiteraard voor een groot gat tussen intentie en gedrag en maakt zelf-regulatie moeilijk.

In de praktijk zie je dat wanneer er sprake is van intrinsieke motivatie, mensen het ‘gewoon doen’, er is geen gat tussen intentie en gedrag. 
Helaas is dit niet te motivatie die de meeste mensen ervaren bij voeding-, training- en leefstijl veranderingen en ervaren de meeste mensen geen óf ‘door anderen bepaalde’ extrinsieke motivatie; de beloning is leuk maar wat hiervoor gedaan ‘moet’ worden (nog) niet. Er is een gat tussen intentie en gedrag. 
Dan is dus de vraag; HOE gaan we naar zelf-bepaalde extrinsieke motivatie of zelfs naar intrinsieke motivatie zodat we het ‘gewoon doen’?
 
Als mens hebben we de innerlijke drive om:  
1. Iets te weten, iets voor onszelf te leren

2. Iets te bereiken, uitdagingen aan te gaan
3. Plezier te ervaren, het ervaren van positieve gevoelens
Wanneer we bovenstaand ervaren zijn we intrinsiek gemotiveerd. Trainen voor een wedstrijd in een sport dat je leuk vindt? Dat doe je gewoon; een boek lezen dat je spannend of interessant vindt? Dat doe je gewoon; een cursus omdat je iets graag wilt leren en over de kennis wilt beschikken? Dat doe je gewoon. 

 
We hoeven in deze gevallen ons gedrag níet te reguleren; we vertonen het gedrag omdat we het leuk vinden en zijn intrinsiek gemotiveerd. 
Maar wanneer het neerkomt op meer plantaardig eten, meer ademhalingsoefeningen, minder vaak eten, meer bewegen, eerder slapen, minder suiker of zwaarder trainen…is dat gedrag vaak niet leuk om te doen maar vinden we de ‘outcome’ ervan wél van binnenuit leuk (vet verlies, betere shape, meer energie, meer kracht, minder pijn of minder vaak ziek zijn). Zie hier ook weer: het gat tussen intentie (outcome) en gedrag

 
Als laatste is het dan belangrijk om te weten wat onze aangeboren behoeftes zijn als mens:
1. Zelfstandigheid/autonomie, het bepalen van eigen acties
2. Competentie, het gevoel dat je iets kunt
3. Verbondenheid, zorgzame relaties en het gevoel dat je er samen in staat
Dit zijn de redenen waarom ‘kleine stapjes’ in het veranderen van gedrag zo goed werkt. Wanneer je begint met kleine stapjes waarbij je je Zelfstandig, Competent en Verbonden voelt, zul je je hier van nature goed bij voelen waardoor je intrinsieke motivatie toeneemt. 

4 TIPS OM GEMOTIVEERD TE RAKEN EN TE BLIJVEN
1. Gebruik je zelf-regulatie op het moment dat je het gedrag niet leuk vind om te doen door jezelf eraan te herinneren waarom het gedrag belangrijk is voor wat je wilt bereiken.

2. Maak het gedrag leerzaam, uitdagend en plezierig
3. Maak zelf de beslissing, begin met iets haalbaars en zorg voor verbondenheid
4. Wees creatief en geef jezelf opties
 
Zo ga je het ‘gewoon doen’, blijf je het doen en ontstaat er een nieuwe gewoonte (normaliteit). 
Zo ga je van Geen resultaat naar Resultaat.

#intentie_gedrag #gatdichten #tinyhabits #gewoondoen

Karen Nijssen 

Functioneel Geneeskunde Coach & Expert op het gebied van training en beweging
WhatsApp chat